30 maja 2015 admin

Główne źródła emisji pyłu do powietrza atmosferycznego i przegląd wskaźników emisji

Główne źródła emisji pyłu do powietrza atmosferycznego i przegląd wskaźników emisji

Pod pojęciem pyłu należy rozumieć zbiór cząstek stałych, które zostały wyrzucone do powietrza atmosferycznego oraz pozostają w nim przez pewien okres czasu [3]. Obecnie w użyciu jest następująca klasyfikacja pyłów, której podstawą są rozmiary cząstek oraz ich wpływ na zdrowie ludzi:
• Całkowity pył zawieszony TSP (ang. total suspended particulates) – oznacza całkowitą zawartość pyłu w powietrzu atmosferycznym;
• Pył drobny PM10 (ang. particulate matter) – rozumie się jako frakcję pyłu zawieszonego, o rozmiarze cząstek poniżej 10 µm;
• Pył bardzo drobny PM2,5 – czyli frakcja pyłu zawieszonego, o rozdrobnieniu koloidalnym o średnicach cząstek mniejszych niż 2,5 µm.
Ze względu na sposób wprowadzania zanieczyszczeń do atmosfery wyróżnia się źródła zorganizowane i niezorganizowane. Za źródła zorganizowane uznaje się wszystkie te źródła emisji, które wprowadzają zanieczyszczenia do powietrza za pośrednictwem odpowiednich urządzeń technicznych (emitorów), do których należą: kominy, wyrzutnie wentylacyjne, odpowietrzniki itp. Natomiast źródłami niezorganizowanymi są wszystkie pozostałe źródła, które nie posiadają emitorów, a zanieczyszczenia wprowadzane są do atmosfery samorzutnie i są to zdarzenia przypadkowe [4].

1. Główne źródła emisji pyłów

Pyły trafiają do powietrza atmosferycznego zarówno w wyniku procesów naturalnych jak i antropogenicznych. Do głównych naturalnych źródeł emisji pyłów należy zaliczyć materiały osadowe, wybuchy wulkanów i pożary lasów. Sztucznymi źródłami pyłów w powietrzu są właściwie wszystkie procesy produkcyjne oraz procesy spalania paliw ( w szczególności paliw stałych). Można wyszczególnić pięć głównych kategorii źródeł emisji pyłów, należą do nich: energetyka zawodowa, energetyka przemysłowa, technologie przemysłowe, inne źródła stacjonarne rozumiane jako kotłownie i paleniska domowe oraz źródła mobilne [3]. Największe ilości pyłów trafiają do powietrza z takich gałęzi przemysłu jak: energetyka, przemysł chemiczny, wydobywczy, metalurgiczny oraz budowlany. Oczyszczanie gazów z pyłów jest koniecznością w wielu różnorodnych procesach, do których należą między innymi:

• wytwarzanie cementu,
• hutnictwo metali żelaznych i nieżelaznych,
• obróbka metalu, drewna, tworzyw sztucznych itp.,
• lakierowanie, klejenie, polerowanie,
• produkcja nawozów sztucznych,
• spalanie paliw stałych,
• instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne [4].

Pyły z procesów spalania

Paliwa energetyczne stosowane w polskiej energetyce to: węgiel kamienny i brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny. Paliwa stałe, obok głównych składników takich jak węgiel, wodór i siarka, zawierają również niepalne składniki mineralne, które w czasie spalania tworzą żużel i pyły. Mogą one ulegać dalszemu mechanicznemu rozdrobnieniu, tworząc pyły dyspersyjne. Na skutek wysokich temperatur towarzyszących procesowi spalania składniki mineralne zawarte w paliwie częściowo odparowują a następnie sublimują. Produkty tych przemian są unoszone wraz z gazem spalinowym i po obniżeniu temperatury kondensują, w wyniku czego powstają pyły koloidalne. Ilość i charakterystyka pyłów powstałych w czasie spalania paliwa ciekłego zależy od rodzaju użytego paliwa oraz warunków, w jakich zachodziło spalanie. Pyły powstałe w wyniku spalania paliw energetycznych zawierają różnorodne substancje chemiczne m. in. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) oraz metale ciężkie jak: beryl, ołów, cynk i inne [1].

Pyły z procesów przemysłowych oraz źródeł mobilnych

Emisja zanieczyszczeń z tych źródeł jest uzależniona od rodzaju przemysłu i stosowanej w zakładach technologii. Zakłady pracujące według starych technologii wytwarzają szczególnie dużo tego rodzaju zanieczyszczeń.
Jednym z największych źródeł emisji pyłu do powietrza jest przemysł materiałów budowlanych, a w szczególności cementowy i wapienniczy. Źródłami zapylenia są głównie procesy kruszenia, mielenia i transportu. Dalszymi źródłami są suszarki, piece cementowe oraz młyny. Emisja pyłu cementowego, przy prawidłowej produkcji cementu powinna wynosić 1%.
Kolejnym dużym źródłem emisji pyłów jest przemysł metalurgiczny, a dokładniej procesy takie jak: przygotowanie rud metalu, transport, kruszenie, mielenie i prażenie. Koksownie węgla są również bardzo uciążliwym źródłem zanieczyszczenia powietrza, ponieważ pyły i gazy powstające przy wypychaniu koksu z komór zagrażają zdrowiu pracowników i okolicznych mieszkańców. Przemysł metalurgiczny emituje także pyły zawierające metale ciężkie jak: ołów, miedź, żelazo, cynk i kadm.
Pojazdy samochodowe wytwarzają pyły w wyniku spalania paliwa w silnikach jak również powodują wzrost zapylenia przez powtórne porywanie pyłów z powierzchni jezdni. Dodatkowo pyły powstają w wyniku ścierania się opon i klocków hamulcowych [1].

Wpływ źródła emisji na właściwości pyłu

Rodzaj procesu, w wyniku którego powstały pyły ma wpływ na ich ziarnistość i zróżnicowany skład chemiczny. Z kolei rozkład frakcyjny oraz skład pyłów są czynnikami decydującymi w doborze rodzaju instalacji odpylającej oraz mają istotny wpływ na skuteczność samego procesu odpylania.
Gazy przemysłowe charakteryzują się występowaniem pyłów o bardzo zróżnicowanej ziarnistości, która wynika z rodzaju procesu wytwarzającego pył oraz z prędkości gazu, który unosi pył z miejsca powstania. W praktyce rozmiar ziaren pyłu należy do przedziału od 0,001 µm do 1000 µm. Źródłem najgrubszych pyłów są procesy mechanicznej obróbki, tj.: cięcie, szlifowanie, spalanie grubych sortymentów węgla w kotłach rusztowych i fluidalnych, z kolei najdrobniejsze ziarna powstają w wyniku procesów chemicznych, przy lakierowaniu i polerowaniu powierzchni oraz przy spalaniu pyłu węglowego w kotłach węglowych [4].

2. Wskaźniki emisji zanieczyszczeń do powietrza

Wskaźniki emisji są opracowywane w celu określenia ilości zanieczyszczeń, które dostają się do powietrza atmosferycznego w wyniku procesów technologicznych. Wskaźniki emisji zanieczyszczeń są ustalane dla większości typowych procesów produkcyjnych w różnych gałęziach przemysłu. Określają one typowe ilości zanieczyszczeń, o największym znaczeniu dla środowiska, które są emitowane w wyniku danego procesu, wyrażone w jednostkach masy danego zanieczyszczenia na jednostkę czasu, produktu, lub efektu użytecznego, jednostkę spalonego paliwa bądź zużytej energii [4].
Wskaźniki emisji z procesów spalania paliw są odniesione do jednostki surowca bądź jednostki energii uzyskanej w wyniku spalania oraz dotyczą konkretnej technologii i umożliwiają oszacowanie ładunku (również planowanego) zanieczyszczeń emitowanych do powietrza na podstawie bilansowania surowców. Natomiast wskaźniki emisji z procesów produkcyjnych są odniesione do jednostki produktu. Pozwalają na określenie ilości składników szkodliwych emitowanych w przeciętnych warunkach procesu produkcyjnego, przy znanej jego wydajności, zależnie od sformułowania jednostki miary wskaźnika. Wskaźniki te mogą dotyczyć konkretnej technologii, lecz ich zasadniczą funkcją jest stworzenie narzędzia, dzięki któremu możliwe jest porównanie wartości emisji zanieczyszczeń do powietrza przypadającej na jednostkę uzyskanego produktu z użyciem różnych technologii produkcji. Wskaźniki emisji odniesione do jednostki produktu są powiązane ze standardami emisyjnymi: BAT – Best Available Technique (najlepsze dostępne techniki) [2].
W niniejszej artykule dokonano przeglądu wskaźników emisji w zależności od dostępnych źródeł informacji na temat ich wartości oraz zakresu stosowania.

Poradnik inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń do powietrza

Kompleksowych informacji o wskaźnikach emisji dostarcza Poradnik inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń do powietrza opublikowany przez Europejską Agencję Środowiska (EMEP/EEA air pollutant emission inventory guidebook 2013), dostępny na stronie internetowej EEA w zakładce publikacje.
Poradnik ten ma służyć ujednoliceniu systemów inwentaryzacji emisji w skali międzynarodowej. Wskaźniki emisji są obszernie opracowane osobno dla każdego ze źródeł emisji, podzielonych na główne kategorie zgodnie z systematyką przyjętą w systemie CORINAIR:
1. Procesy spalania w produkcji energii oraz transformacji energii (energetyka zawodowa).
2. Procesy spalania w przemyśle (energetyka przemysłowa).
3. Procesy spalania paliw w ciepłowniach i kotłowniach (inne niestacjonarne źródła spalania).
4. Procesy produkcyjne (technologie przemysłowe), należą do nich pozostałe procesy, oprócz spalania paliw.
5. Transport drogowy i inny (źródła mobilne) obejmujący poza transportem drogowym również kolejowy, wodny śródlądowy, rolniczy, a także lotniczy i morski.
6. Zagospodarowanie i unieszkodliwiane odpadów.
7. Gospodarka rolna.
Metodyka przyjęta w Poradniku przewiduje szacowanie emisji na trzech poziomach zaawansowania. Poziom pierwszy, podstawowy zaleca stosowanie wskaźników emisji, które reprezentują „typowe” lub „przeciętne” warunki procesu, niezależne od rodzaju stosowanej technologii. W poziomie drugim – średniozaawansowanym, wskaźniki emisji odnoszą się do określonej technologii, z kolei poziom trzeci wymaga szczegółowych danych dotyczących obiektu, z którego odbywa się emisja [5].
W tabeli 1. przedstawiono zestawienie substancji zanieczyszczających, dla których opracowywane są wskaźniki emisji z danych procesów, wraz ze wskazaniem miejsca w Poradniku gdzie należy szukać informacji na temat ich wartości. W wykazie postanowiono ograniczyć się do domyślnych wskaźników (poziom pierwszy), gdyż w większości przypadków wskaźniki odnoszą się do tych samych substancji niezależnie od stosowanej technologii.

Tabela 1. Wykaz wskaźników z „Poradnika inwentaryzacji
emisji zanieczyszczeń do powietrza 2013″ (EMEP/EEA)
www.eea.europa.eu/publications/emep-eea-guidebook-2013

Proces Substancje zanieczyszczające, dla których określane są wskaźniki emisji Źródło informacji
1. Energetyka zawodowa Podrozdział 1.A.1
Elektrownie i elektrociepłownie Podrozdział 1.A.1.a
Spalanie węgla kamiennego NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-2
Spalanie węgla brunatnego NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3_c)piren, Tabela 3-3
Spalanie paliw gazowych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3_c)piren Tabela 3-4
Spalanie ciężkiego oleju opałowego NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3_c)piren, Tabela 3-5
Spalanie oleju napędowego NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, indeno(1,2,3_c)piren, Tabela 3-6
Spalanie biomasy NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3_c)piren, HCB Tabela 3-7
Rafinerie Podrozdział 1.A.1.b
Spalanie gazu rafineryjnego NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren Tabela 4-2
Przemiany paliw stałych Podrozdział 1.A.1.c
Produkcja koksu NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, Pb, Cd, As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren Tabela 5-1
2. Energetyka przemysłowa Podrozdział 1.A.2
Spalanie w przemyśle
Spalanie paliw stałych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-2
Spalanie paliw gazowych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren Tabela 3-3
Spalanie paliw ciekłych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren Tabela 3-4
Spalanie biomasy NOx, CO, NMLZO, SOx, NH3, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-5
Produkcja metali Podrozdział 1.A.2.a,b
Produkcja stali i żelaza NOx, CO, SOx Tabele: od 3-7 do 3-11
Pierwotna produkcja miedzi NOx, SOx Tabela 3-12
Wtórna produkcja miedzi NOx, CO, SOx Tabela 3-13
Pierwotna produkcja ołowiu SOx Tabela 3-14
Wtórna produkcja ołowiu NOx, SOx Tabela 3-15
Pierwotna produkcja cynku SOx Tabela 3-16
Wtórna produkcja cynku NOx, SOx Tabela 3-17
Wtórna produkcja aluminium NOx, SOx Tabela 3-18
Produkcja niklu SOx Tabela 3-19
Produkcja magnezu NOx, SOx Tabela 3-20
Produkcja tlenku glinu NOx, CO, SOx Tabela 3-21
Przemysł mineralny Podrozdział 1.A.2.f
Produkcja gipsu NOx Tabela 3-22
Produkcja wapna NOx, CO, SOx Tabela 3-23
Produkcja cementu NOx, CO, NMLZO, SOx, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-24
Produkcja asfaltu NOx, CO, SOx Tabela 3-25
Produkcja szkła NOx, CO, SOx Tabela 3-26
Produkcja wełny mineralnej NOx, CO, SOx Tabela 3-27
Produkcja cegieł i płytek NOx, CO, SOx Tabela 3-28
Produkcja ceramiki wysokiej jakości NOx, CO, SOx Tabela 3-29
Produkcja glazury NOx, CO, SOx Tabela 3-30
3. Niestacjonarne źródła spalania Podrozdział 1.A.4.
Spalanie w sektorze mieszkaniowym Podrozdział 1.A.4.b
Spalanie węgla kamiennego i brunatnego NOx, CO, NMLZO, SOx, NH3, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-3
Spalanie paliw gazowych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-4
Spalanie paliw ciekłych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, Tabela 3-5
Spalanie biomasy NOx, CO, NMLZO, SOx, NH3, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-6
Spalanie w sektorze komunalnym, rolnictwie, leśnictwie i in. Podrozdział 1.A.4.a,c
Spalanie węgla kamiennego i brunatnego NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-7
Spalanie paliw gazowych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren Tabela 3-8
Spalanie paliw ciekłych NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, Tabela 3-9
Spalanie biomasy NOx, CO, NMLZO, SOx, NH3, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Tabela 3-10
4. Technologie przemysłowe
Przemysł mineralny Podrozdział 2.A
TSP, PM10, PM2,5, sadza Podrozdział 2.A.1
Produkcja wapna TSP, PM10, PM2,5, sadza Podrozdział 2.A.2
Produkcja szkła TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn Podrozdział 2.A.3
Wydobycie kopalin innych niż węgiel TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 2.A.5.a
Prace budowlane i rozbiórkowe TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 2.A.5.b
Magazynowanie i transport produktów mineralnych TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 2.A.5.c
Przemysł chemiczny Podrozdział 2.B
Produkcja amoniaku NOx, CO, NH3 Tabela 3-2
Produkcja kwasu azotowego NOx Tabela 3-3
Produkcja kwasu adypinowego NOx, CO Tabela 3-4
Produkcja węglika wapna TSP Tabela 3-5
Produkcja sody CO, NH3, TSP Tabela 3-6
Hutnictwo metali Podrozdział 2.C
Produkcja żelaza i stali NMLZO, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, WWA łącznie, HCB Podrozdział 2.C.1
Produkcja aluminium NOx, CO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, sadza, PCDD/f, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren Podrozdział 2.C.3
Produkcja ołowiu TSP, PM10, PM2,5, Pb, Cd, Hg, As, Zn, PCB, PCDD/F Podrozdział 2.C.5
Produkcja cynku TSP, PM10, PM2,5, Pb, Cd, Hg, Zn, PCB, PCDD/F Podrozdział 2.C.6
Produkcja miedzi TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Ni, PCB, PCDD/F Podrozdział 2.C.7.a
Produkcja niklu SOx, TSP, Ni Podrozdział 2.C.7.b
Produkcja innych metali TSP Podrozdział 2.C.7.c
Inne procesy
Magazynowanie i transport wyrobów metalowych TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 2.C.7.d
Użycie rozpuszczalników NMLZO, Hg Podrozdział 2.D.3.a
Użycie farb i lakierów NMLZO Podrozdział 2.D.3.d
Przemysł celulozowo-papierniczy NOx, CO, NMLZO, SO2, TSP, PM10, PM2,5, sadza Podrozdział 2.H.1
Przemysł spożywczy NMLZO Podrozdział 2.H.2
Obróbka drewna TSP Podrozdział 2.I
5. Transport drogowy i inny
Lotnictwo Podrozdział 1.A.3.a
Samoloty zasilane paliwem lotniczym SO2, CO2, NOx, NMLZO, CH4, N2O, PM2,5 Tabela 3-3
Samoloty zasilane benzyną lotniczą NOx, CO, NMLZO, TSP, PM10, PM2,5,SO2 Tabela 3-4
Transport drogowy Podrozdział 1.A.3.b
Różne typy pojazdów zasilane benzyną, LPG lub olejem napędowym CO, NMLZO, NOx, PM, N2O, NH3, indeno(1,2,3-cd)piren, benzo(k)fluoranten, benzo(b)fluoranten, benzo(a)piren, Pb, CO2 Tabele od 3-5 do 3- 12
Zużycie hamulców TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 1.A.3.b.vi-vii
Tabela 3-1
Zużycie nawierzchni TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 1.A.3.b.vi-vii
Tabela 3-2
Transport kolejowy Podrozdział 1.A.3.c
Lokomotywy spalinowe NOx, CO, NMLZO, NH3, TSP, PM10, PM2,5, Cd, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, benzo(a)piren, CO2, benzo(a)antracen, dibenzo(a,h)antracen Tabela 3-1
Żegluga Podrozdział 1.A.3.d
Statki zasilane olejem napędowym lub żeglugowym NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5, Pb, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, HCB Tabela 3-1 i 3-2
Statki zasilane benzyną NOx, CO, NMLZO, SOx, TSP, PM10, PM2,5 Tabela 3-3
Nie drogowe źródła mobilne Podrozdział 1.A.4
Maszyny zasilane olejem napędowym lub benzyną CH4, CO, CO2, N2O, NH3, NMLZO, NOx, PM10, PM2,5, TSP Tabela 3-1
6. Zagospodarowanie i unieszkodliwianie odpadów
Usuwanie odpadów stałych na lądzie NMLZO, TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 5.A
Kompostowanie NH3 Podrozdział 5.B.1
Spalanie odpadów komunalnych NOx, CO, NMLZO, SO2, NH3, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCB, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, HCB Podrozdział 5.C.1.a
Spalanie odpadów przemysłowych w tym niebezpiecznych NOx, CO, NMLZO, SO2, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Pb, Cd, Hg, As, Ni, PCDD/F, WWA (łącznie), HCB Podrozdział 5.C.1.b
Spalanie odpadów medycznych NOx, CO, NMLZO, SO2, TSP, sadza, Pb, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Ni, PCB, PCDD/F, WWA (łącznie), HCB Podrozdział 5.C.1.b.ii
Otwarte spalanie odpadów CO, NOx, SO2, NMLZO, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Cr, Cu, Zn, As, Se, Pb, Cd, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, benzo(a)piren, PCDD/F Podrozdział 5.C.2
Gospodarka ściekami NMLZO Podrozdział 5.D
7. Rolnictwo
Gospodarka nawozami organicznymi pochodzącymi z chowu zwierząt NH3, NO, NMLZO, TSP, PM10, PM2,5 Podrozdział 3.B
Tabele od 3-1 do 3-4
Uprawa roślin NMLZO, NH3, PM10, PM2,5, NO Podrozdział 3.D
Wypalanie ściernisk NOx, CO, NMLZO, NH3, TSP, PM10, PM2,5, sadza, Cd, Hg, As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, PCDD/F, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren Podrozdział 3.F

Materiały informacyjno-instruktażowe Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
Wskaźniki emisji z procesu spalania paliw zostały opracowane przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz wydane w 1996r. pod postacią materiałów informacyjno–instruktażowych ( seria 1/96, kwiecień 1996r). W materiałach tych można znaleźć wartości następujących wskaźników emisji, które są zróżnicowane ze względu na parametry techniczne źródła oraz rodzaj stosowanego paliwa:
a) Wskaźniki unosu substancji zanieczyszczających powstających przy energetycznym spalaniu węgla kamiennego w [kg/Mg paliwa] – dla SO2, NO2, CO, CO2, pyłu, sadzy i benzo-a-pirenu.
b) Wskaźniki unosu substancji zanieczyszczających powstających przy energetycznym spalaniu koksu [kg/Mg paliwa] – dla SO2, NO2, CO, CO2 i pyłu.
c) Wskaźniki unosu substancji zanieczyszczających powstających przy energetycznym spalaniu paliw ciekłych w [kg/m3 paliwa] – dla SO2, NO2, CO, CO2 i pyłu.
d) Wskaźniki unosu substancji zanieczyszczających powstających przy energetycznym spalaniu gazu ziemnego wysokometanowego w [kg/106 m3 gazu] – dla SO2, NO2, CO, CO2 i pyłu.
e) Wskaźniki unosu substancji zanieczyszczających powstających przy energetycznym spalaniu gazu ziemnego zaazotowanego w [kg/106 m3 gazu] – dla SO2, NO2, CO, CO2 i pyłu [6].
Materiały opracowane przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE)
Dla kotłów o nominalnej mocy do 5 MW można stosować wskaźniki opracowane przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE), które zostały opracowane w celu ułatwienia podmiotom korzystającym ze środowiska ustalenie rodzajów i ilości poszczególnych emitowanych zanieczyszczeń na potrzeby raportu do Krajowej bazy. Wskaźniki w zależności od rodzaju spalanego paliwa odnoszą się dla wybranych substancji:
a) Wskaźniki emisji dla węgla kamiennego, koksu oraz paliw płynnych (lekki olej opałowy,ciężki olej opałowy) wskaźniki określono w [g/Mg paliwa] – dla: SOx/SO2, NOx/NO2, CO, CO2, pyłu zawieszonego całkowitego (TSP), benzo(a)pirenu;
b) Wskaźniki emisji dla drewna wyrażone są w [g/Mg drewna] – dla: SOx/SO2, NOx/NO2, CO, CO2, pyłu zawieszonego całkowitego (TSP);
c) Wskaźniki emisji dla gazu ziemnego wyrażono w [g/m3 gazu] – dla: SOx/SO2, NOx/NO2, CO, CO2, pyłu zawieszonego całkowitego (TSP) [7].
Literatura
[1] Anigacz W., Zakowicz E. Ochrona środowiska. Wyd. Politechnika Opolska, Opole 2003.
[2] Bagieński Z. Systemy ochrony powietrza. Wyd. Fundacja na rzecz Rozwoju Politechniki Poznańskiej, Poznań 2003
[3] Mazur M. Systemy ochrony powietrza. Wyd. AGH, Kraków 2004.
[4] Nadziakiewicz J. Źródła zanieczyszczenia powietrza i metody oczyszczania gazów z zanieczyszczeń pyłowych i gazowych. WSEiA, Bytom 2005.
[5] Poradnik inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń do powietrza (EMEP/EEA air pollutant emission inventory guidebook 2013)
www.eea.europa.eu/publications/emep-eea-guidebook-2013
[6] Wskaźniki emisji substancji zanieczyszczających do powietrza z procesów energetycznego spalania paliw – materiały informacyjno-instruktażowe MOŚZNiL, Warszawa 1996.
www.energia.eco.pl/SROD/WSKAZ.HTM
[7] Wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw, kotły o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW – materiały KOBiZE, Warszawa 2013.
www.kobize.pl/materialy-do-pobrania.html

429 thoughts on “Główne źródła emisji pyłu do powietrza atmosferycznego i przegląd wskaźników emisji”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.